(Kobayashi Issa)
1. KHÔNG
buppo ga/ nakuba hikaraji/ kusa no tsuyu
Không pháp Bụt thì
giọt sương trên cỏ
chẳng ngời lưu ly
kimi nakute/ makoto ni tadai no/ kodachi kana
Không em hẳn là
quá nhiều quá rộng
rú rừng quanh ta
*
2. BỤT
mihotoke ya/ kojiki machi ni mo/ go tanjo
Ôi Bụt linh linh
trong khu hành khất
lại vừa đản sinh
nadeshiko ya/ jizo bosatsu no/ ato- saki ni
Bồ tát bên đường
hoa nữ lang phủ
quanh mình ngát hương
Thường thì ta tưởng Bụt chỉ đản sinh trong cung vàng điện ngọc. Bồ tát ở đây là Jizo (Địa Tạng) thường được dựng tượng bên đường ở Nhật trước đây như là bồ tát của linh hồn trẻ thơ. Nadeshiko là hoa cẩm chướng hay nữ lang với vẻ đẹp đầy nữ tính. Nhưng viết chữ Hán thì ta đọc là phủ tử nghĩa là trẻ con được cưng yêu.
*
3. RƠI
chiru botan/ kinô no ame wo/ kobosu kana
Mẫu đơn rơi
lòng nay đổ hết
mưa hôm qua rồi
*
4. LỢP
asagao no/ hana de fukitaru/ iori kana
Hoa triêu nhan ơi
em về giăng lợp
mái lều tàn tôi
*
5. DIỄN
bonyari to/ shite mo sasuga ni/ meigetsu zo
Đêm mờ mưa mây
vầng trăng lộng lẫy
làm sao diễn đây
Vầng trăng cũng như người không phải muốn diễn là được. Dù trăng lừng lẫy trứ danh e cũng có lúc khuất mờ. Không như mong đợi. Thế thôi.
*
6. CON ĐƯỜNG
inudomo ga/ yokete kurekeri/ yuki no michi
Chó ơi sao mà
ngược con đường tuyết
nép mình nhường ta
Đây là thế giới của bình an. Con đường trong tuyết hẹp như cửa hẹp. Mấy con chó và người đi ngược chiều. Chó lạ tránh sang bên nhường người đi qua. Thế gian trong tuyết bỗng dưng tử tế đáng yêu. Nhớ thơ Frost:
…Đất quả là nơi yêu thương:
tôi nào biết nơi nào hơn thế.
tôi thích leo cây bạch dương
leo những cành đen trên thân
cây tuyết trắng…
Yêu thương. Thời này không nói được lời tử tế ấy như Issa như Frost. Đọc thơ họ mà đau.
*
7. MÓN TRĂNG
yamazato wa/ shiru no naka made/ meigetsu zo
Trong bát canh
thôn làng bên núi
đọng một vầng trăng
*
8. SẸO HOA
koke no ha/ kokizu ni saku ya/ ishi jizô
Những vết sẹo vơi
trên bồ tát đá
rêu nở hoa rồi
Tượng bồ tát Jizô (Địa Tạng) thường dựng bên đường ở Nhật để phù hộ trẻ thơ và khách đi đường. Nhưng bản thân Jizô cũng đầy những thương tích thành sẹo đầy sẹo vơi. Thời gian chữa lành cả bồ tát lẫn con người.
*
9. VE NÚI
yamabito ya/ tamoto no naka no/ semi no koe
Tay áo ngân nga
người sơn cước ấy
tiếng ve ca
*
10. BƯỚM
bettari to/ chô no sakitaru/ kareki kana
Nở rộ này
những cánh bươm bướm
trên cành khô cây
Một bài thơ có thể dịch nhiều cách. Tôi thử dịch lại bài BƯỚM vừa rồi:
Ồ Ô
một đàn bướm đến
nở đầy cành khô
*
11. VỀ LẠI TRIÊU NHAN
asagao ya/ hito no kao ni wa/ sotsu ga aru
Bên hoa triêu nhan
gương mặt ai cũng
dường như điêu tàn
*
12. RA HOA
waga inu ga/ tonbo-gaeri no/ hana no kana
Con chó nhà
cớ chi nhảy nhót
anh đào ra hoa
*
13. HOA CỦA BỤT
fuyukawa ya/ hotoke no hana no/ nagare kuru
Sông mùa đông
bông hoa của Bụt
trôi một dòng không
*
14. TỊNH ĐỘ TUYẾT
arigata ya/ fusuma no yuki mo/ jôdo kara
Ôi ân tình
chăn đầy tuyết trắng
tịnh độ rơi lên mình
*
Issa
