SATOH ONIFUSA*
hoto-ni naru mugi tohtokere aosanga
Satoh Onifusa
Born from her flesh
this barley, a blessing
the verdant hills
Dhugal J. Lindsay** dịch
Đồi yến mạch xanh tươi
phúc lành sinh ra từ cơ thể
Nữ thần phồn thực
Lê văn Truyền dịch
LỜI BÌNH (Dhugal J. Lindsay)
Câu “born from her flesh – this barkley” (Lúa mạch này sinh ra từ xác thịt Nàng) ngụ ý về một câu chuyện thần thoại Nhật Bản. Trong tập sách Koijichi (năm 712, Sách ghi những chuyện cổ), Nữ thần Ohketsuhime, giữ quyền về cung cấp lương thực và thực phẩm, khi bị nam thần Susanoo-no-mikoto giết hại thì từ cửa mình của nàng tuôn trào những hạt lúa mỳ và lúa mạch, để các loại cây lương thực này không chết theo nàng mà luôn tồn tại, sinh sôi trên Trái đất nuôi sống nhân loại. Mùa hè đang đến sớm, những cánh đồng lúa mạch xanh tươi tràn đầy thung lũng, gió rì rào thổi tạo nên những làn sóng xanh trải tận đến chân trời. Đã gần cuối tháng Năm, gần đến mùa gặt, những ngọn đồi vẫn tràn ngập màu xanh. Liên tưởng đến câu chuyện thần thoại, nhà thơ bỗng nhận ra mỗi hạt lúa thực sự là một món quà của Thượng Đế và Thần Linh ban cho chúng ta.
Có thể nhà thơ đã cảm nhận được quá trình sinh trưởng của hạt lúa với cảm thức sâu sắc rằng cửa mình của Nữ Thần đã chết đem đến cho chúng ta cảm xúc như thế nào. Nói cách khác, nhà thơ đã được sinh ra và nuôi dưỡng bởi những cánh đồng và đồi nương lúa mạch ở một tỉnh phía Bắc Nhật Bản, đôi chân luôn cảm nhận sự ấm áp và sức mạnh sinh sôi ẩn mình trong lòng đất. Không nghi ngờ gì nữa, đó cũng là cảm nhận của mỗi chúng ta đối với Vũ trụ.
…
* Onifusa Sato (1919 -2002): Một trong những haijin lớn nhất của Haikư Nhật Bản hiện đại.
** Dhugal J. Lindsay (Australia): Tiến sĩ sinh học biển, Nhà nghiên cứu (Cơ quan Nhật Bản về Khoa học – Kỹ thuật Biển và Trái đất: JAMSTEC)
