Chiếc chìa khóa tâm hồn- Nguyễn Thánh Ngã

alt

alt

Pour déménager / plier le paysage en trois / dans la mémoire

Muốn chuyển nhà

xếp gấp phong cảnh làm ba

cho vào bộ nhớ

(Jean Antonini – Pháp – chuyển ngữ Đinh Nhật Hạnh)

Nhà thơ Jean Antonini là trụ cột của nền Haiku Pháp đương đại, qua lời giới thiệu của nhà thơ Đinh Nhật Hạnh, tôi được tiếp cận thơ ông và cảm thấy gần gủi hơn. Đọc chùm thơ 25 bài, tôi chọn bài thơ trên vì nó gợi ra cảnh dọn nhà, chính là hình ảnh của tôi khi chuyển nhà về nơi ở khác…

Dù không cùng chủng tộc và đất nước, nhưng có chung một tâm trạng, một suy nghĩ về mái ấm, và những kỷ niệm thân quen. Nếu là tôi, câu mở đầu thật khó viết, bởi nó còn chan đầy cảm xúc. Jean Antonini có lẽ đã chuyển nhà nhiều lần, nên ông viết dễ hơn: “Muốn chuyển nhà”…

Dễ nhưng không dễ dãi, khi ông dùng động từ:”muốn” trong mong muốn, ước muốn. Cái từ “muốn” hình như có một nửa muốn, nửa không, trong bán động từ này chăng? Thật vậy, “muốn chuyển nhà” đâu có dễ, chuyển nhà là chuyển nguyên một dòng ký ức, một khoảng trời kỷ niệm đã gắn bó như máu thịt. Vì vậy, tôi từng chứng kiến một cô bé, gục đầu vào bức tường nhà mình mà khóc, khi gia đình cô bé phải bán ngôi nhà, nơi cô bé được sinh ra…

Và chính tôi, cũng đã khóc khi chia tay cây sầu riêng nhà mình, mà hơn 20 năm nó đã cho trái rất ngon… Có thể nói, những kỷ niệm không bao giờ có thể kể hết, nên nhà thơ, Haijin Jean Antonini đành bày ra cách:“xếp gấp phong cảnh làm ba”… Thật ra, con số ba chỉ là ước lượng, chỉ cho số nhiều không thể đếm được những “phong cảnh”, tức những hình ảnh có thể thoáng qua, có thể là dấu ấn mãi mãi, từ lúc có ý thức ghi vào vỏ não ấu thơ cho đến già nua vv…, để “cho vào bộ nhớ”…

Vâng, bộ nhớ là nơi lưu giữ ký ức, là nơi cất giấu kho tài sản vô giá mà không có ai có thể đánh cướp được. Nó linh thiêng, nó đẹp đẽ, nó thổn thức, nó hồn nhiên, nó đáng ghét vv… Nó là toàn bộ cuộc sống của những con người trong gia đình, hỏi ai không chạnh lòng khi đọc bài thơ này. Thơ gói ghém, thơ bày ra, và thơ gợi mở tất cả cái gói ẩn ức nhất trong lòng…

Riêng tôi, thật xúc động khi đọc bài haiku này, nó như chiếc chìa khóa mở đúng tâm hồn, chiếc tủ kỷ niệm đầy ắp hình ảnh về một thời khốn khó và thành tựu của gia đình tôi.

NTN

Bài viết khác

Tác giả: Haiku Việt