CẢNH VÀ TÌNH
Cho người ra đi
cho người ở lại
hai mùa thu riêng …
Buson Taganuchi, Yosa (1716-1783)
Đinh Nhật Hạnh dịch
Phiến khúc haikư của Buson nói về một cuộc chia tay, không biết có phải là của hai bạn trẻ yêu nhau hay là của một đôi bạn già tri kỷ. Trong một buổi sáng mùa thu trong sáng, khi tiễn bạn đến nơi phải dừng bước để một người ra đi và một người ở lại, Buson bỗng nhận ra tâm trạng của mỗi người bỗng khác nhau. Cùng là một cảnh sắc mùa Thu, người ở lại bỗng cảm thấy mùa thu lạnh lẽo, cảnh sắc ảm đạm vì người sắp chia xa, lòng còn vương vấn những ngày vui bên nhau. Người ra đi đang hướng đến những cuộc gặp gỡ với bạn tri kỷ, tri âm mới, háo hức những điều mới mẻ đang đợi chờ trong sắc Thu vàng.
Chia tay, ly biệt là lẽ thường tình của cuộc sống. Du Vũ Minh (Trung Quốc) trong tản văn sâu sắc và đầy tính triết lý nổi tiếng của mình “Chỉ có thể đi cùng bạn một đoạn đường” đã viết: Sau cơn mưa vào ngày xuân hôm ấy, người bạn tốt của tôi ngỏ lời từ giã. Tôi kiên trì đòi đưa bạn ấy ra đến trạm xe. Bạn ấy ngăn cản tôi: “Đưa người ngàn dặm, cuối cùng rồi cũng cách biệt (Tống quân thiên lý, chung hữu nhất biệt), dù thế nào đi nữa thì bạn cũng chỉ có thể đưa tôi đi chỉ một đoạn đường, thôi thì chỉ đưa tôi đến cửa hãy ngừng bước nhé”.
Du Vũ Minh đành tôn trọng ý kiến của bạn và ngộ ra rằng mỗi con người đều chỉ đan xen vào một giai đoạn trong cuộc sống của người khác. Điều chắc chắn vĩnh viễn là chỉ có thể đưa người đi cùng một đoạn đường.
Lê Văn Truyền
Câu Lạc Bộ Haiku Việt Hà Nội
