Biết đủ- Nguyễn Thánh Ngã

alt

alt

In my hut this spring

There is nothing

There is every thing

(Yamaguchi Sodo)

“Mùa xuân này

Trong lều tôi không có gì

Mà có tất cả”

(Quang Đức dịch)

Thuở xưa, Uy Viễn Tướng công đã từng viết: “Tri túc, tiện túc, đãi túc, hà thời túc”, nghĩa là biết đủ là đủ, chờ đủ đến bao giờ mới đủ!

Quả thật, “đủ” ở đây không có nghĩa là phải có tất cả. Vậy nên, dù khác đất nước, cách xa về địa lý, thì thơ vẫn gặp nhau trong ý nghĩa văn hóa địch thực của nó. Nhà thơ Yamaguchi Sodo đã viết bài haiku này giữa một mùa xuân bất tận, với tâm không!

Tâm không ở đây là đầy cảm xúc, thăng hoa bản thể, nên nhìn nhận chân thật rằng:“trong lều tôi không có gì”! Cái “không có gì” là chân thật, dù biết không phải là không có gì; vẫn có “cái không” trong cái lều chứ, nơi chứa đựng cuộc sống chứ sao không?

Vậy nên, nhà thơ không hề buồn phiền với cái “không có gì” của mình, mà nhìn nhận nó là một sự thật để “mà có tất cả”! Đó là minh triết Á Đông, minh triết của thiền tông Nhật Bản.

Một niềm vui chân thật được khởi lên giữa mùa xuân, trí tuệ siêu việt của nhà thơ nhận thấy mình là người “giàu có”, ngược lại với “cái không có gì” về vật chất là đầy đặn tinh thần.

Không thể thiếu vật chất, nhưng sức mạnh tinh thần mới là thứ quý hiếm nhất, có thể tạo ra tất cả. Thật ra, trong chiếc lều vắng thời Sodo là tập buông bỏ, kể cả lợi danh để đạt đến cảnh giới giải thoát không thuộc về thế gian, nên câu thơ mạnh mẽ, chân thiện, làm sáng tỏ mọi ngóc ngách lầm than của cuộc đời. Chúng ta cứ tranh giành, cướp đoạt để tạo ra nghiệp khổ, trong khi đó tập buông bỏ là niềm tin mãnh liệt của tu thiền định.

Bài thơ là một bài học cao siêu về cách sống không tham dục, làm cho cuộc sống trong sạch và nhẹ nhàng, hòa bình cũng xuất phát từ đó mà thôi!…

N.T.N

Bài viết khác

Tác giả: Haiku Việt