Bi kịch cuộc đời- Nguyễn Thánh Ngã

alt

alt

Nhà thơ Steven Ross

( I spent all my money / What can I do ? / Beg!)

Tiêu sạch túi rồi

Làm gì được nữa?

Đi ăn mày thôi!

(Đinh Nhật Hạnh dịch và giới thiệu)

Ngày 1.8.2017 tại haikuviet.com, nhà thơ Đinh Nhật Hạnh đã viết: “Trong những nhà thơ Haiku đương đại trên thế giới, có lẽ chưa có ai số phận lại nghiệt ngã triền miên như Steven Ross! Thân phận ông gắn liền với căn bệnh ung thư quái ác và những khúc Haiku đau đáu nỗi bất hạnh, khắc họa trong suốt quãng đời dài tình trạng túng quẫn, dằn vật , đau đớn liên miên bệnh tật ấy, có lẽ đã xoa dịu bớt phần nào sự cô đơn cùng cực chẳng thể nào san sẻ cùng ai – ngay cả với gia đình có mẹ già, vợ và con trai nhỏ mà nhà thơ yêu qúy đơn phương. Và hình như ông đã dựa đươc vào nàng Thơ để tìm chút nghị lực sống nốt quãng đời còn lại, ngắn ngủi đầy khổ ải của mình!”

Trên đây là dòng thông tin ngắn ngủi, cho ta biết thân phận Steven Ross. Chợt nhớ Hàn Mặc Tử, một thi sĩ tài hoa bạc mệnh cũng lâm vào cảnh đớn đau do căn bệnh phong cùi hành hạ. Và thơ đã đưa tay nâng đỡ ông trong những lúc đau khổ triền miên. Tuy khác nhau về bệnh tật và hoàn cảnh, nhưng Hàn Mặc Tử và Steven Ross có cùng một nỗi đau, và tiếng thơ để kêu rêu. Bài haiku trên đây có lẽ là bài thơ tiêu biểu nhất, nói lên khổ nạn của ông. Xưa cụ Nguyễn Bỉnh Khiêm có câu thơ truyền tụng rằng:” Còn bạc, còn tiền, còn đệ tử/ Hết cơm, hết gạo, hết ông tôi”, thật đúng với Steven Ross trong cơn bỉ cực này. Bao nhiêu tiền cho đủ để tiêu diệt bệnh ung thư? Căn bệnh được coi là bất trị trong thời hiện đại? Câu than khóc nhói đau rằng: “Làm gì được nữa?”, nghĩa là chỉ có cái chết! Chết ở đây chưa hẳn là chết vì ung thư, mà chết vì cạn kiệt tình cảm, sự sẻ chia. Không thể cứu vãn, nếu không có sự cảm thông kịp thời…

Nhà thơ đành ngửa mặt kêu trời:” Đi ăn mày thôi!”. Nhưng đi ăn mày trong tình trạng “homeless” với bệnh nan y cũng không xong. Người Việt gọi tình trạng “vô gia cư” này là: “sống dở chết dở”. Không có lối thoát!

Đúng là bi kịch cuộc đời!

Tuy nhiên, trời không đẩy ai vào đường cùng mà không có cứu cánh. Ở đây, thơ là vị cứu tinh của kẻ cùng đường. Steven Ross sống được là nhờ Nàng thơ, như dịch giả Đinh Nhật Hạnh đã giới thiệu. Thơ ca có năng lực vi diệu của nó là giải thoát những nỗi đau thể xác cũng như tinh thần. Bao khổ nhục dồn nén vào tạng haiku nhỏ bé, khiến tiếng kêu bùng vỡ tới trời xanh. Nhà thơ giãy giụa, ngụp lặn trong bể khổ tột cùng, nên thơ là tiếng thét xé lòng…

Ngoài tính thiền và phong cách hồn nhiên, thơ haiku còn hướng đến phong cách giải thoát khỏi những khổ đau, bi lụy, để cuộc đời luôn là điều kỳ diệu.

Và điều kỳ diệu lại nằm trong chính nỗi thống khổ tuyệt trần kia…

N.T.N

Bài viết khác

Tác giả: Haiku Việt