
Thưa, hẳn các bạn còn nhớ Steven Ross (1950-) Haijin Mỹ mà chúng ta chắc vẫn còn băn khoăn, thương cảm cuộc đời đầy ắp hẩm hiu, qua những khúc Haikư đau đáu nỗi niềm ấy đã khép lại vĩnh viễn cuộc đời bất hạnh đến cùng cực của mình năm 2017 trên Tạp chí WHA (Hiệp hội Haikư Thế Giới).
Trong những nhà thơ Haiku đương đại trên thế giới, có lẽ chưa có ai số phận nghiệt ngã triền miên như Steven Ross! Thân phận ông gắn liền với căn bệnh ung thư quái ác mà những khúc Haiku đau đáu nỗi bất hạnh sau đây khắc họa trong suốt quãng đời dài tình trạng túng quẫn, dằn vật, đau đớn liên miên bệnh tật ấy có lẽ đã xoa dịu phần nào sự cô đơn cùng cực chẳng thể nào san sẻ cùng ai- ngay cả với gia đình có mẹ già, vợ và con trai nhỏ mà nhà thơ yêu qúy đơn phương.Và hình như ông đã dựa được vào nàng Thơ để tìm chút nghị lực sống nốt quãng đời còn lại ,ngắn ngủi đầy khổ ải của mình!
Xin được thông cảm sâu sắc và xót thương nỗi niềm bất hạnh đeo đẳng suốt đời ấy.Và mùa Xuân lại về,vài khúc Haiku khai bút hàng năm của ông lại đến với bạn thơ 4 phương trời gần gũi mà từng phút từng giây vô giá cứ lặng lờ trôi…
Steven ơi! giờ bạn đang ở đâu hay đã về với Chúa?Dù bạn còn hay mất, những câu thơ tự sự xé lòng này vẫn mãi mãi vang lên trong tâm khảm chúng tôi,những bạn thơ Haiku cách nửa vòng trái đất, tuy chưa hề gặp mà như đã tri ngộ tự bao giờ,thương cảm một kiếp người …
1-In bed after / cancer operation / pain flashes my face
Nằm liệt giường / sau mổ ung thư / đau đớn ngời hằn trên mặt
2- I am back / I must have passed out / there was nothing
Mổ xong tỉnh dậy / chắc mình đã ngất đi / trước đó có gì đâu!
3- Father in hospital / mother cleans condo / then visits him
Bố nằm viện / mẹ quét dọn chung cư xong / rồi mới vào thăm bố
4- Lost my cap / lost my glasses / lost my keys
Đánh mất mũ / mất kính / mất luôn cả chùm chìa khóa nhà rồi
5- Snow blizzard / in my cracked boots / my feet are wet
Bão tuyết / tuyết lọt vào đôi ủng rách / hai bàn chân tôi ướt sũng
6- Somewhere back in time / if I could go there and find him / my little son !
Giá như trở về đúng lúc / nếu như tôi có thể đến đó và gặp cháu / thằng con nhỏ của tôi!
7- Old office worker / gets pay cut ,no promotion / and young boss
Nhân viên già / lương bị cắt,không được đề bạt / và thủ trưởng mới trẻ măng
8- Hair falling out / yellow teeth with cavities / get new toothpaste
Tóc rụng thưa dần / răng vàng khè sâu thủng / xài xà phòng đánh răng mới
9- Ex-white hates me / Son won’t talk to me / They play tricks on me
Vợ cũ ghét bỏ / Con không muốn chuyện trò với bố / Họ chơi khăm tôi
10- I’m fifty nine old / I have mutilated my face / I want to die now!
59 tuổi rồi / tôi đã biến mặt tôi thành dị dạng / giờ chỉ muốn chết quách thôi !
11- The number “14” / always comes up / in my life
Con số “14” / thường xuyên xuất hiện / trong cuộc đời tôi
12- Again,by chance / I find myself among Jews / I am a Jew
Lại lần nữa, gặp may/ tôi bỗng phát hịên ra mình trong cộng đồng DoThái / Tôi là dân DoThái
13- After surgery / I lie in bed / and worry about my job
Sau khi mổ / tôi nằm liệt giường / lo lắng về công việc ngày mai
14- Every spring / after my surgery / I send a haiku to Ban’ya
Cứ mỗi mùa xuân / sau lần phẫu thuật / tôi lại gửi Ban’ya* một khúc Haiku (2015)
15- My wrinkled mother / sits by the window / and plays Scrabble
Mẹ già nhăn nheo / ngồi bên cửa sổ / chơi trò xếp chữ trẻ con
16- Pelicans / skim the ocean / at sunset
Bầy chim bồ nông / là là bay trên biển cả / hoàng hôn
17- if u c me u r me
if u c me u r me = Nếu anh gặp tôi,anh là tôi
18- Under a dome of stars / by the pounding waves of the sea / a dying sea-lion
Dưới vòm trời sao / trên sóng biển dữ dằn / một con hải sư đang hấp hối
19- I spent all my money / What can I do ? / Beg!
Tiêu nhẵn túi rồi / Làm gì được nữa? / Đi ăn mày thôi!
20- I,a craving skeleton / reach to my son / with withered arms
Tôi,bộ xương đói khát / chìa đôi tay gầy guộc / về phía con trai mình
21- I have stopped my ears / I have blinded my eyes / I think little
Tôi vừa ngừng nghe / tự làm mù mắt / tôi nghĩ ít thôi
22- A little flash / in my left eye / from heaven
Một tia sáng nhỏ / trong mắt trái tôi / chiếu xuống tự Thiên đường
23- Cremate my body / Flush my ashes / down the toilet
Hãy hỏa táng thân tôi / đổ tro vào hố xí / rồi xả nước cho rồi!
24- HERE LIE ME / BETTER LUCK / NEXT TIME!
Tôi an nghỉ nơi đây / tự cầu chúc mình hạnh phúc / kiếp sau hơn kiếp này!
*****
Những tưởng mấy khúc từ thế 4 năm trước đây đã kết thúc những tháng năm u tối, đọa đầy của một số phận bất hạnh.Nhưng kỳ diệu thay, cuộc đời vốn lắm bất ngờ,nhiều phép lạ, ta lại ngạc nhiên xúc động,vui mừng khi gặp lại anh trên trang 56 WHA Review số 15 mới nhất in năm 2019.Steven ROSS ơi! Xin qua Website haikuviet.com gửi tấm lòng mến mộ mừng anh đã và đang vượt qua số phận-vin vào những bài thơ để tồn tại với Đời…với bạn bè Haikư 5 châu luôn cầu mong anh trường thọ qua những vần thơ …
1-Mother scolds houseplants
while she pours corn flakes
on the kitchen counter
Mẹ mắng oan cây cảnh
khi chính mình làm đổ vẩy bột ngô
lên bàn bếp của nhà
2-Mother
and cups and saucers
sing together
Mẹ cùng
tách chén
hợp giàn đồng ca
3-Auntie died
Mother is dying
Cheap souvenirs
Dì đã mất rồi
Mẹ đang dần héo
Bao kỷ niệm buồn đau
Hà Nội năm 2019, một ngày hè dịu mát
Sưu tầm và dịch thơ
Đinh Nhật Hạnh
Tư liệu tham khảo: WHA Reviews