Bài 1-
Mùa đông khô héo
đen quạ
trắng cò
Bài 2-
Băng tuyết đầu mùa –
Một con hạc ốm
nhìn thấy xa xa
Bài 3-
Mây gió
suốt canh dài
bóng con choi choi đêm trăng
Bài 4–
Con choi choi trên bãi
không cỏ,không cây
Đêm mưa riêng nó
Bài 5-
Một con chim chích
vụt đến, đi ngay
Hoa mơ nở trắng
Bài 6-
Một chú cò ướt sũng ,
một con hạc nắng vàng
Cơn mưa mùa đông
Bài 7-
Đôi chân khẳng khiu,
chắc vừa ốm dậy
Lạnh thế! Hạc gầy!
Bài 8-
Đôi chim chích ra ràng
bay về bụi trúc
dưới làn mưa đông
Bài 9-
Thủy điểu là là bay
trên xóm vắng ,
mình nhuộm nắng chiều
Bài 10-
Một con chim chích-
“Việc gì vội vã
hỡi bụi cây đóng băng?”
Bài 11–
Một cơn gió thổi
lông trắng lộ ra
một đàn thủy điểu
Bài 12–
Cả bầy thủy tước
bị cuốn bay đi
trong luồng gió núi
Bài 13–
Thuyền kết cầu nổi
thừng buộc đóng băng
Băng đông thành đá
Bài 14-
Khuya khoắt
trên băng
chiếc thuyền con vô chủ
Bài 15-
Hễ đứa nào ngoan
thưởng áo bông
mỗi con một chiếc
Bài 16-
Mũ bé trùm đầu
kéo che kín mặt
đáng yêu chưa nào!
Bài 17-
Giữa mùa đông
luyện giọng hát một bài ca cổ –
Con nhà ai thế kia?
Bài 18
-Đèn đóm chập chờn
chẳng chịu thích nghi –
Dãy nhà tuyết phủ
Bài 19-
Lá rụng tơi bời
chất đống quanh nhà
một cụ già thượng thọ
Bài 20–
Mái nhà dẫu thấp
Hạnh phúc tràn đầy
tạm trú qua đông
Bài 21–
Như ủ than hồng
nhà tôi ẩn kín
Băng tuyết phủ đầy
Bài 22-
Dọn dẹp cửa nhà
đồ đoàn chẳng mấy
Chủ nhà là ai?
Bài 23-
Nhà cũ thu xếp gọn
Chỉ vài thay đổi nhỏ
đang đông mà ngỡ đã xuân rồi!
Bài 24-
Tường vách nhà tôi
kín mít không tai
Mùa đông
Bài 25-
Nhà người đánh cá
sáng đèn cùng lũ mòng biển
Chiều hôm
Bài 26-
Đêm tuyết rơi
những căn nhà say ngủ
đã trắng lạnh ,càng trắng hơn
Bài 27-
“Lấy cá mà ăn!
Tôi không hầu cậu nữa!”
lòng thương hại của vú nuôi
Bài 28–
Vùi than hồng
sẽ nấu chín
một nồi cơm
Bài 29–
Chiều hôm người xưa
giống như tôi vậy –
Mưa buốt rơi hoài
Bài 30-
Mua tỏi tây
tôi trở về
đi qua lùm cây trơ trụi
Bài 31-
“Chim và Hoa”
sách viết chưa in
Năm tàn tăm tối
Bài 32-
Gió đông rét mướt
Năm ngôi nhà này
làm gì sống đây!
Bài 33-(Sáng tác năm 1768)
Tôi bị phụ tình
đêm nay than vãn
cùng bầy choi choi trên sông
Bài 34-
Mùa sân khấu,
ngày đầu tiên thú vị giữa cuộc đời buồn
-Đến bữa ăn rồi!
Bài 35–
Ngày tốt, ngày xấu
trôi như nước chảy
trên quyển lịch cuối năm
Bài 36-
Tôi phải lờ đi
món nợ năm cũ
khất qua mùa đông
Bài 37
Tiếng ngáy khò khò
vang lên như sấm
khiến con dưa biển* bò đi
*Dưa biển tên một loài hải sản rất được ưa chuộng ở Nhật Bản
Bài 38-
Năm mới vừa sang
rũ bỏ áo quần
một cuốn lịch cũ
Bài 39-
Mùa đông đến rồi
chiếc áo da tuyệt đẹp
Tôi vừa sắm năm nay
Bài 40-
Tự mình hạn chế
tôi sống ở đây
qua vụ đông này
Bài 41–
Ta từng muốn chết
được vùi cạnh mộ chí
giữa đám cỏ may này
Bài 42-
Vị khách hằng mong đợi
tiếng chân rõ từ xa
dẫm trên tầng lá đổ
Bài 43–
Nước tiểu ướt áo futon *
phải đem phơi hong
trước làn gió đông
*Áo bông dầy mặc rét
Bài 44-
Nỗi sầu mùa thu
như vừa quên lãng
lại tiếp cơn mưa đông đầu mùa
Bài 45-
Ông khách lắm lời
dằng dai câu chuyện
Kéo dài cơn mưa
Bài 46-
Lặng lẽ
rừng sồi
dưới ánh trăng đông
Bài 47-
Chưa được cấy cày
ngó bộ buồn sao
trảng cằn xơ xác
Bài 48-
Thẳng tắp
một lối mòn xuất hiện
trên miền đất cỗi cằn
Bài 49-
Hoa cúc mùa đông
Mới nở lứa đầu
muốn giữ nguyên thể nụ
Bài 50-
Bụi cúc mùa đông
nở đầu làng
Nắng chiếu
Bài 51-
Bông thủy tiên vàng
như trang tố nữ
đang bị nhức đầu
Bài 52-
Hoa mai vừa nở
Lửa bắn tóe ra
từ chiếc bàn là *
*Ngày xưa chưa có điện phải dùng bàn là đốt than củi.
Bài 53-
Hoa thủy tiên
trên kinh đô lạnh
nở vàng đó đây
Bài 54-
Giàn đậu tía
trên ngôi đền cổ tồi tàn
rụng sạch lá
Bài 55–
Giậu cúc vàng
khô quắt
Xung quanh lá rụng đầy
Bài 56-
Hoa bồ công anh
nở trái mùa
dặm mòn băng phủ
Bài 57-
Quy luật thời gian ,
giờ rụng tàn đã đến
Hoa mai mùa đông ơi!
Bài 58-
Muốn mua giấc mơ tiên
không rập rờn cánh bướm
Bông mẫu đơn mùa đông
Bài 59-
Chặt cây
mùi nhựa thơm lừng
cánh rừng mùa đông
Bài 60-
Vừa mới xỏ chân
đôi giày trượt tuyết
một chú chuột vọt ra!
Bài 61–
Ngựa buộc một con-
Hai người đội tuyết
nỗi sầu chia ly
Bài 62-
Một con sâu
thỏa mãn ,tự hào
trong cơn mưa mùa đông sớm
Bài 63-
Cơn mưa đầu đông
Kìa con chuột nhắt
leo lên đàn Kôtô
Bài 64-
Một bông tầm xuân
vướng vào đuôi ngựa
miền đất cỗi cằn
Bài 65-
Bầy cáo
đang đùa
với hoa thủy tiên dưới trăng
Bài 66-
Con sông mùa đông
giữa làng cô quạnh
con chó đang đuổi bắt rái cá
Bài 67–
Vầng trăng mùa đông
trên ngôi đền không có cổng
Thăm thẳm bầu trời
Bài 68–
Vượt trăm dặm tuyết băng
Mình ta trọn với
trăng thuyền đêm nay
Bài 69–
Buổi sáng đông này
vừa bán chiếc bình
cho người chủ trại
Bài 70–
Chàng bán than
soi gương
nhờ một bà cầm gương hộ
Bài 71–
Người đưa thư tận tâm
vừa đi qua đây
Mưa tuyết rơi dày
Bài 72-
Kìa người mê câu cá!
đáng sợ làm sao
Chiều đông mưa ảm đạm!
Bài 73–
Bầy vịt trời
bay xa
tôi rửa chiếc cuốc ,sóng lăn tăn
Bài 74–
Trên người bán than
đêm dần buông xuống
Ngày cuối năm rồi
Bài 75-
Ì ạch túi cá khô bên này
khệ nệ bị than to bên nọ
Tôi từ Ono về
Bài 76-
Bóng người gieo lúa mạch
đổ dài
theo mặt trời chiều hôm
Bài 77-
Tiếng ai cưa gỗ
nửa đêm đông lạnh
Cưa kêu đói nghèo
Bài 78–
Bến sông mùa đông
ngồi trên thuyền
một bà đang rửa rau
Bài 79-
Gió đông rét buốt
người bán than
cô độc trên chiếc phà
Bài 80–
Phố nhỏ
tiếng rao người bán tỏi
Trăng suông
Bài 81–
Đường tắt lên cõi Niết Bàn
có bao nhiêu ngả vậy ?
Hỡi người tụng kinh đông?
Bài 82-
Bị đày đọa tiết đông
một con ngựa buộc
ngọ nguậy cặp đùi
Bài 83-
Đêm giao thừa
thời khắc trang nghiêm
của người cao tuổi
Bài 84-
Trang phục màu đen
ban đêm nền nã
các nhà sư tụng kinh
Bài 85-
Mặt trời vừa lên
quý báu làm sao cho khách hành hương
sau 10 đêm niệm Phật
Bài 86–
Với dân thành thị
áo khoác này quá mỏng manh
trên đền cao đỉnh núi
Bài 87-
Đêm trăng mùa Đông
nước kín từ dưới núi
nấu thưởng trà đền cao
Bài 88-
Thưởng nước chè tươi mới hái
ngắm ngọn cây cao nhà bên
thú vị phía bên kia bức tường
Bài 89-
Chim le le bay
ánh đèn xa xa
phía đông Kyoto
Bài 90-
Chim le le
lẻ loi một chiếc đèn
rời lâu đài
Bài 91-
Ban mai tuyết phủ
Khói bếp nhà ai
Vui sao!
Bài 92-
Chiều tà
một vì sao lấp lánh
trên đồng rộng cỗi cằn
Bài 93–
Mải ngắm đỉnh Fuji
một bóng người lướt qua
Phiên chợ tất niên
Bài 94–
Năm cũ sắp qua
-Bao nhiêu là rác thải
đổ xuống sông Sakura
Bài 95-
Cuối năm
nữ phường tuồng Kabuki
như bông mai đêm nở
Bài 96–
Giờ đi thưởng tuyết
nên mặc gì đây?
-Áo tơi rơm, mũ cói
Bài 97–
Lần lần ,lữa lữa
thiếu phụ thì thầm –
“Năm nữa lại sắp qua!
Bài 98-
Nào lên giường thôi!
Mai mồng Một Tết rồi
bộn bề bao việc
Bài 99-
Xa xa ngọn núi
Tia nắng cuối ngày
Cơn mưa mùa đông
Bài 100-
“Cho ta nghỉ một đêm “
ném thanh kiếm xuống-
Tráng sĩ nhìn tuyết rơi
Bài 101-
Đi xa một chuyến
đã thấy ánh đèn
mở màn sân khấu mới
Bài 102–
Lá rơi
giữa hai đợt rụng
tiếng cối xay vang
Bài 103-
Không một bóng thủy cầm ,
đi qua xóm nhỏ-
Chà,lạnh ghê người!
Bài 104-
Thui thủi một mình
đi thăm ông bạn-
Mảnh trăng mùa đông
Bài 105-
Tia nắng ban mai
trên miền băng giá
đàn ngựa gặm cỏ bóng mờ mờ
Bài 106-
Đi cùng khách lữ hành
định vượt qua ngọn núi
Một vùng đất tiêu điều
Bài 107-
Cỏ vùng giãi nắng
yên phận
héo dần
Bài 108-
“Lão thụ!nở đi!
Đừng để họ nhạo báng!”
Gốc mai mùa đông cằn
Bài 109-
Ánh trăng đông
giữa hàng cây trụi lá
Ba cây tre
Bài 110-
Nhường một cành cho tuyết
Gốc cây nọ
nở vụ hoa trái mùa
Bài 111–
Bẻ một cành hoa mơ
răng rắc
chạm vai một cụ già
Bài 112–
Sen tàn
ao cạn
Cơn mưa mùa đông
Bài 113-
Mọc râu ria
như trang tráng sĩ
củ cải trắng này!
Bài 114-
Làn gió đông cắt da
liếc xuống đáy vực
tôi né người tránh gió, tối om om
Bài 115–
Băng đầu mùa
sao lại tụ đây,
giữa đống đá này?
Bài 116-
Băng đóng ban mai
sắc như dao cạo
bám vào dây gàu
Bài 117-
Ngay cả suối nguồn
cũng chảy ít dần –
Băng đông
Bài 118-
Bầy vịt trời
đáp xuống ao rất nhẹ
Mưa qua rặng sồi
Bài 119-
Kyoto –
Pháo hoa ngày hội
sáng đẹp trong băng
Bài 120–
Đồng đất miền Mushahi
lộp độp mưa đá
rơi trên mũ tre
Bài 121-
Tuyết đầu mùa dần vơi
những bông cuối cùng
Trăng trên rặng tre
Bài 122-
Thêm một năm nữa
tuyết lại phủ đầy
đền Komachi
Bài 123-
Mưa hiu hắt
âm thầm rơi trên đám rêu
Nhớ lại bao thời xưa xa vắng
Bài 124–
Mưa tuyết rơi dày
trên ngôi làng không gác chuông
Đêm sâu thăm thẳm
Bài 125–
Kẻ nghèo khi mưa to,
một chiếc áo tơi rơm
vẫn sang giàu trong tuyết
Bài 126-
Gió đông hiu hắt
Tiếng sóng vỗ òa
vỡ vào vách đá
Bài 127–
Cơn giông mùa đông
trên gai cành chanh
cơn mưa đọng giọt
Bài 128-
Hôm qua ,trên núi –
Trên đồng, hôm nay
còn mái nhà tôi ,ngày mai tuyết phủ
Bài 129–
Xóm cổ,đậu cành tre
một con thủy tước
làm giọt giọt mưa rơi
Bài 130-
Vẫn con đường xưa
sao đẹp quá chừng
trong mưa tuyết rơi
Bài 131–
Mưa mùa đông
chuẩn bị khôn ngoan –
Đôi ô chờ sẵn
Bài 132–
Cuốn tung màn nhà hát
ngay khi mùa diễn bắt đầu
cơn giông lúc nửa đêm
Bài 133–
Đi săn bằng chim ưng
ngài quý tộc nọ
tránh giẫm lên đồng lúa
Bài 134–
Bên giếng nước
con dao nhà bếp rơi
tiếng nghe ghê lạnh
Bài 135
Có ai
vừa chạm cửa –
Chú chó lạnh va vào trú đông
Bài 136–
Lếch thếch trong mưa
mình đổi thay kỳ quái thế!
dưới chiếc ô mượn nhà chùa
Bài 137-
Như tranh trên tường
nhìn xúc động quá
Tuyết phủ sáng nay
Bài 138-
Bếp than người gác cổng
chuyển sang màu trắng nhạt
Lại một sớm giá băng ./.
***
Tủ sách dịch Haikư Nhật Bản &Haikư Thế giới
**Đinh Nhật Hạnh & Đinh Trần Phương**
Trích dịch: “The Heart of Buson “-Takefumi Saito&William Nelson” -2006
NGÕ BẰNG LĂNG-HÀ NỘI
Tháng 11-2018
