Tổng kết cuộc thi Haiku Việt lần 2 Hải Phòng 2018- Đinh Nhật Hạnh

alt

Kính thưa quý vị Đại biểu, các nhà thơ Đất Cảng, các nhà thơ Haikư đến từ nhiều vùng miền đất nước chung niềm đam mê thể thơ ngắn nhất, thịnh hành nhất trên thế giới-Haikư. Điều đầu tiên xin thay mặt Ban Giám khảo và những bạn thơ Haikư dự thi cả nước trân trọng gửi lời cảm ơn chân thành đến ông Nguyễn Thanh Bình- Giám đốc Cung Văn hóa LĐHN Việt-Tiệp Tp Hải Phòng và PGĐ Vũ Thanh Sơn đã quyết định 2 năm liền tổ chức 2 Cuộc thi có tầm vóc và ý nghĩa lịch sử này.

alt

Chính tại đây,trên Hội trường ấm cúng này, chúng tôi đã 3 lần được vinh dự báo cáo trước quý vị tiến trình phát triển của thể thơ Haikư ở Việt Nam và kết quả tốt đẹp của những cuộc thi. Chính tại Hải Phòng, Cung Văn hóa Việt-Tiệp đã mở đường bay cho nền HKV cả nước sau 10 năm thành lập nhờ chủ trương đầy thiện chí của Ban Giám đốc. Nhà thơ Minh Trí- Hội viên Hiệp Hội Haiku Thế Giới, Thường trực Website haikuviet.com đã có sáng kiến đề xuất, góp phần tích cực tổ chức những cuộc thi này. Thật vui mừng, năm nay các thí sinh đã đồng nhất về Thể thơ 3 dòng- độ dài không quá 17 từ– giống như thể thức quốc tế quy định của Hiệp Hội haikư Thế giới (WHA) và của Quỹ Văn hóa Hàng không Nhật Bản (JAL Foundation) áp dụng từ hàng chục năm nay trên thế giới.

Không chỉ thuần nhất thu hẹp trong thiên nhiên như Haikư cổ điển Nhật Bản, các bài dự thi năm nay đã mở rộng cánh cửa Haikư ra thế giới đương đại, viết về Thiên nhiên, Thế sự, Tự sự, Tình yêu theo hướng Haikư- MởOpen haiku” của Việt Nam do Đại biểu HKV-HN trình bày tại diễn đàn Haikư quốc tế lần thứ 8 tại Tokyo (NB) năm 2015, trong khi vẫn tôn trọng những trụ cột cơ bản của phạm trù mỹ học Haikư cổ điển Nhật Bản: Giản đạm-Tịch tĩnh-Bi cảm (Wabi-Sabi-Aware)

PHẦN MỘT

Xin mời thưởng thức một số trong 100 bài xuất sắc đã vào chung khảo năm nay:

THIÊN NHIÊN

1-Ánh trăng

như trẻ nhỏ

nằm trên chiếc chiếu mây

Đặng Thái Quý

2-Một, ngước lên trời

một, nhìn xuống đất

tôi và trăng

Nguyễn ngọc Hưng

3-Võng mây

gà gật

vầng trăng

Nguyễn Hoàng Lâm

4Bóng đêm

thắp sáng

những vì sao

Phạm Thảo Xuân

5-Con đê

trườn dài

nỗi nhớ

Trần Huy Hoàng

6-Hạt mưa xuân

rơi dần

thời con gái

Trần Duy Hạnh

7-Sóng đêm, biển tối đen

trăng tình trong lọ mực

tim ta thắp đèn

Thanh Phương

8-Một nắng,một gió

miền Trung

cong đòn gánh

Đinh Nguyễn

TÌNH YÊU

9-Ngọn gió

trần như nhộng

Khuất sau đêm

Phan Phượng Uyên

10-Hoàng hôn rụng chân đê

dòng sông sóng sánh

nụ hôn mềm chân quê

Nguyễn Vĩnh Bảo

11-Tháng bảy

em tự đốt cháy mình

hóa cô đơn vào anh

Phạm Phương Thảo

12-Có điều gì trắc ẩn

đôi mắt em nhiều dấu hỏi

hay là em đã thu

Phạm Kim Phượng

13-Môi thiếu nữ

dậy mùi trai

Đàn bà

Lê mộng Hoàng

THẾ SỰ

14Thấy

như không thấy-

Đi

Nguyễn Điểm

15-Lá rơi

chị quét

nỗi đời

Nguyễn Hoàng Lâm

16-Bức ảnh chung

cuộc đời riêng

tình cạn

Thái Văn Lợi

17-Lạnh cóng bùn non

tay thon

nhành mạ run thẳng lối

Mai Hương

18-Mưa, anh nào hay

ngỡ là nước mắt

rơi đầy trong em

Ngô thị Hạnh

19-Đời tôi héo úa

bởi ánh mắt em

Bắt đền

Đỗ thị Hồng Loan

20 –Thẳm sâu lòng biển

Mảnh trăng khuya

trằn trọc mắt người

Nguyễn Bá Hòa

21 -Nắng, gió

mồ hôi

vương trên hạt gạo

Trần thị Diễm My

22–Không là sóng

không là gió

bão tố trong lòng

Phạm thị Mỹ Liên

23-Một ngày không xa

nếu không còn Biển

Nghĩ mà đuốt đa

Đỗ Tuyết Loan

24Người đàn bà ế khách bên đường

nuốt vô thường ở lại

xin làm gái một đêm

Vũ Hiền Sĩ

TỰ SỰ

25-Bức ảnh chung

cuộc đời riêng

tình cạn

Thái văn Lợi

26Cha ngồi khói vương nếp trán

Đêm dài

tụt nõ thời gian

Phạm Thảo Hiền

27Nhớ

có khi thành lơ ngơ

lơ ngơ thành không quên

Trần Ngọc Vui

28–Lạnh cóng bùn non

tay thon

nhánh mạ run thẳng lối

Mai Hương

29–Chiều hôm cú rúc

gió xé trang thôn

khóc một người

Lê Mộng Hoàng

30-Xa rồi mẹ cha

quê nhà nắng tắt

Về đâu ta

Trần Trung

31-Hàng đã bán xong

em gánh phận em về xóm trọ

Ánh đèn đường hắt hiu

Nguyễn Khánh

PHẦN HAI: VỀ NHỮNG BÀI THƠ ĐƯỢC GIẢI

Cuộc Thi Haikư Việt-Hải Phòng II- 2018

Xin kính mời quý vị bạn đọc cùng dự “Hội Hoa Thơ Haikư Việt-Hải Phòng năm thứ II”. Hàng ngàn bông muôn hồng ngàn tía từ nhiều miền quê đất nước ,từ Tp Bạc Liêu xa xôi cực Nam đến Lạng Sơn trập trùng biên giới phía Bắc; rồi tận Pháp, Anh Quốc, Ănggola… hội về. 363 chùm thơ gồm hơn 1.500 bài từ 180 tác giả đủ lứa tuổi, trong đó có nhiều nhà thơ trữ tình thuộc các Hội nhà Văn T/Ư và địa phương. Ban Chấm thi đã rất vất vả khi cân nhắc 100 bài vào chung khảo. Đề tài tự do vốn dễ tung tẩy cho người dự thi nhưng quá khó cho người định điểm. Có nhiều câu thơ hay đến bất ngờ, chỉ tiếc không đủ giải! Rất mong thông cảm cho ước lệ thứ bậc cao thấp trong các cuộc thi luôn chỉ là tương đối và xin trân trọng mời cùng thưởng thức những tác phẩm sau đây :

Về biển đảo, quả thật sáng tác về đề tài này thật khó mặc dù ai làm thơ cũng luôn quan tâm và không ít lần trăn trở .Tế nhị quá, rộng lớn quá! Hải Phòng là cửa biển tiền tiêu trọng yếu của đất nước. Nhà thơ Nguyễn thị Kim đã viết:

Biển đảo mặn mòi

giữ yên vùng trời

cồn cào đất Mẹ”

Tấm lòng Mẹ Tổ Quốc bao la ,luôn lo âu,phù hộ cho các con ngày đêm vững tay súng canh giữ vùng trời ,vùng biển thiêng liêng của đất nước.

Viết về Mẹ,nhà thư pháp kỳ cựu Sài Gòn ,Thiện Niệm mấy năm trước về thăm mẹ quê xa đang tuổi đời hiu hắt, đã trách oan con phà ọc ạch thời ấy đi sao quá chậm,liệu còn kịp cầm tay Mẹ trối trăng:

Mưa trắng đường về

thăm Mẹ quê xa

phà ơi,chậm thế!

Bà con Đất Cảng không ai khỏi xúc động mỗi khi đi qua 6 hàng cọc cầu cũ nơi Bến tàu không số năm xưa, đến nay hoa dâng tưởng niệm vẫn ngày ngày thả trôi nhớ về thủa ấy. Phan Dũng đã viết:

Sáu hàng cọc cầu cũ

117 liệt sỹ

hoa trôi dưới chân kỳ đài

Chiến tranh tiếp chiến tranh,những thế lực đen tối cực đoan đang khuấy động hòa bình thế giới!Vậy phải làm sao đây?Quyết không thể ngồi im khóc than mà kêu trời khấn Phật!Nước mắt chúng sinh dẫu thành biển cũng tưới sao tắt nổi ngọn lửa hủy diệt đang lộng hành này! Nhà thơ Nha Trang, Kiều Lam đã thốt lên :

Nước mắt nhân loại

tưới không tắt

ngọn lửa”

Hoài niệm tuyệt đẹp về tuổi thơ,Kim Phượng viết:

Đêm trăng tỏa dịu êm

tiếng dế sâu như nỗi nhớ

đưa ta về tuổi thơ “

Và Đinh Nguyễn cụ thể hơn :

Sợi rơm vàng tuổi thơ

buộc giấc mơ

cổ tích “

Nhà thơ Phùng Gia Viên ca ngợi thiên nhiên kỳ diệu:

Hạt sương

tinh khiết

lăn thành ban mai

Ta cầu mong cho thiên nhiên thời đại 4.0 này may còn giữ nổi một giọt sương tinh khiết!

Một bài thơ của tác giả Phan Phượng Uyên (Bạc Liêu) gợi trong ta nhiều trăn trở:

Người đàn bà

neo mình lên khói bếp

Đêm xuân

Không cụ thể là ai mà khái quát,bao gồm cả một nửa nhân loại-đàn bà.Không trừ ai –kể cả các Nữ danh nhân dù quyền cao,chức trọng mấy cũng làm sao không buộc chặt ít nhiều với bếp núc ,với thiên chức cao cả bất biến, nặng nề :Làm Vợ,làm Mẹ của mình!”Neo mình trên khói bếp”,ngay trong đêm xuân rạo rực.Tứ thơ sâu sắc ,trữ tình sao!

Nuối tiếc thời gian vô vọng là tâm lý bâng khuâng đương nhiên của mọi kiếp người trong khung đời bách tuế, may mà kho kỷ niệm buồn vui vẫn gia tăng theo cấp số cộng ,thi thoảng lại ùa về,tác giả Phạm thị Tuấn Anh viết:

Kỷ niệm xưa ùa về

chỉ thời gian

không thể

TS Lưu Đức Hải đã khéo ẩn dụ ,nhận xét tình trạng một bông lúa qua 2 thời kỳ sinh trưởng khác nhau ví như người con gái phởn phơ tuổi xuân bay nhảy lại âm thầm khép mình khi đã như chim vào lồng với thiên chức định mệnh;suy rộng ra còn liên tưởng đến còn thanh xuân thì phơi phới tương lai,đã về chiều rồi thường lắng đọng,thu mình tri kỷ tri bỉ của người thức giả. Hãy lắng nghe:

Bông lúa ngẩng mặt

lúc còn xanh

cúi đầu khi đã chín

Hình như thoảng nghe một lời tự sự tiếc nuối mơ hồ mà xa xót…

Tác giả Thúy Vinh đã hồ hởi đón chào ngày mới qua tia nắng đầu tiên vô thanh gõ cửa:

Mở chân trời mới

tia nắng đầu tiên

gõ cửa ngày lên

Và để kết thúc phần giới thiệu tổng kết này,xin giới thiệu bài thơ đẹp về nỗi nhớ bồi hồi đêm trăng mà trong mỗi cuộc đời ai chẳng có… một lần-của nhà thơ Haikư trẻ Nguyễn thị Phương Anh:

Lá trăng

đan vòm nhớ

bồi hồi đêm…

Thưa các bạn,hơn 1.500 tác phẩm tuyển chọn công phu của 180 tác giả bốn phương gửi gắm bao hi vọng-chúng tôi tự thấy mình chưa đủ thời gian,chưa đủ trình độ thẩm định thấu đáo chất lượng ẩn,mờ cấu thành giá trị của từng bài.Thấu đạt cái uẩn xúc,cái thần của một bài thơ trữ tình mà ngôn từ phong phú thường đã rõ, vẫn chưa dễ gì nắm bắt;huống chi còn tính mờ,tính ảo,dư vị trong dăm từ cô đọng của thơ Haikư quả là không chút dễ dàng khi thẩm định- dẫu chỉ một khúc Haikư.Một khúc Haikư nghiêm thuần chỉ vỏn vẹn trong khoảng 5-17 từ , như một công án chỉ đặc dụng danh từ ,thứ đến động từ khi diễn tả..Hầu như hạn chế tối đa hình dung từ,phó từ,hư từ phù phiếm…Một khúc Haikư hay ,khi thưởng thức,dù đặc sắc mấy cũng khó được đồng thuận bởi cái Thần của nó –cái dư vị của nó mà mỗi người luôn khác biệt về cảm nhận sâu nông,thật tự do,phóng khoáng như làn hương bay,gió thoảng…

Thưa các vị đại biểu,thưa các bạn thơ quý mến.Xin đa tạ đã lắng nghe.Và xin hẹn nhiều lần tái ngộ tại đây để cùng thưởng thức những bông hoa lạ thuần Việt, mang dáng dấp và sắc hương quê kiểng đậm đà.Một cuộc thi Haikư Việt mới quy mô hơn đang hình thành nhờ cái đà đầy xung lực khởi nguồn từ đây –địa danh văn vật từng sản sinh ra thiên tài âm nhạc Văn Cao…Xin trân trọng kính mời cùng nhập cuộc vui đầy trí tụê-Cuộc Thi Thơ Haikư Việt-Hà Nội lần thứ I sang năm Kỷ Hợi sắp mở màn!

Trân trọng.

Hải Phòng ngày 15/12/2018

TM Ban Giám khảo Cuộc Thi Haikư Việt-Hải Phòng lần thứ II-2018

Trưởng ban giám khảo

Đinh Nhật Hạnh

Bài viết khác

Tác giả: Haiku Việt