“chuồn chuồn
đôi cánh
chuồn chuồn”
(Nguyễn Thánh Ngã)
Thơ haiku tinh gọn, sự tinh gọn nói lên cái thâm hậu cao tay của người sáng tác. Đọc bài haiku này của Nguyễn Thánh Ngã, ta càng thấy sự tinh gọn hồn nhiên quá đỗi cao tay. Không phải cây bút cao tay, không ai dám viết tinh gọn như vậy. Bài thơ có sáu chữ hồn nhiên, thì cái tên “chuồn chuồn” đã chiếm bốn chữ, nghĩa là lặp lại và lặp lại.
Đây là một điệp từ tinh ý của người viết, diễn tả trực tiếp hai đôi cánh chuồn chuồn đang bay, khiến cho bài thơ nhỏ bé như con chuồn chuồn kia cũng đang bay vào mắt người đọc…
Và dĩ nhiên sau khi bay, nó ở lại miên viễn trong hồn người thưởng ngoạn…
Không phải sao, con chuồn chuồn có hai đôi cánh, bài thơ có hai đôi cánh, và thân mình con chuồn chuồn lại là hai từ “đôi cánh”. Tất cả nói lên vũ điệu bay mềm mại, uyển chuyển của cơ thể vật lý và của ngôn từ.
Bài thơ thật cô đọng và cao sang. Con chuồn chuồn tuyệt đẹp kia, nếu không có hai đôi cánh thì không phải. Vì vậy, bài thơ là cái chộp bắt bất chợt trong khoảnh khắc bay, chỉ có thể nói về hai đôi cánh.
Ngoài ra không nói gì khác…
Thế mà nói rất nhiều về tự lực. Hãy bay bằng đôi cánh của chính mình. Đó là thông điệp tinh gọn, mãnh liệt mà bất cứ người đọc nào cũng cần thấu thị.
Phải chăng nghệ thuật của haiku là đây, là ngắn nhất thế giới, là không thể ngắn hơn. Chính vì vậy mà thâm viễn, tinh kiệt, và không có gì để so sánh nữa…
Tôi không dám nói bài haiku này hay hay không, bởi nó đã ra ngoài mọi kiềm chế, mọi giới hạn.
Để bay lên!
H.A.T
